INnovaCITY

Opublikowano: 13.03.2024 12:31

 
Innowacyjne podejście do wyznaczania wskaźników jakości życia w miastach z wykorzystaniem technologii geoprzestrzennych

Współcześnie funkcjonuje wiele koncepcji na temat miast: sustainable-, compact-, eco-, slow-, smart-, dumb-, soft-, resilient- city. Miasto dobre do życia to miasto przyjazne dla mieszkańców. Wychodząc od idei miasta „krótkich odległości” (Jacobs i Appleyard, 1987, Alderton et al 2019; Cheshmehzangi, 2020;  Bell & de Shalit, 2021) zaproponowaliśmy katalog wskaźników mixed-use możliwych do wyznaczenia na poziomie szczegółowym na podstawie dostępnych danych. Obecnie, tego typu wskaźniki wyznaczane są dla całego miasta lub ewentualnie dla wyznaczonych dzielnic. W naszych badaniach, zaproponowaliśmy metodę wyznaczania wartości wskaźników mixed-use w ujęciu ciągłym, niezależnie od przyjętej jednostki podziału terytorialnego.

Do wieloaspektowego wyznaczenia wskaźników mixed-use potrzebna jest integracja zróżnicowanych źródeł danych: danych topograficznych, satelitarnych i wolontariackich.
 
 
 
Przykładowe wskaźniki:

Liczba punktów usług pierwszej potrzeby, na podstawie danych OSM

Udział terenów zielonych: klasyfikacja zdjęcia wielospektralnego Sentinel-2

Stosunek długości granicy między pożądanym a niepożądanym sąsiedztwem: na podstawie danych BDOT10k
 
 
Opracowaliśmy innowacyjne narzędzia analizy, pozwalające na zastosowanie metody „ruchomego okna”  - co pozwoliło na ocenę zmienności wskaźników mixed-use w obrębie miasta z uwzględnieniem ciągłego charakteru zmian wartości, niezależnie od przyjętego podziału administracyjnego czy urbanistycznego miasta. 
Algorytm zaimplementowano w postaci QGIS Processing Algorithm w wydanym na licencji GNU General Public License oprogramowaniu QGIS. Korzystanie z rozwiązania bazującego na otwartej licencji gwarantuje swobodę uruchamiania algorytmu i jego dalszych modyfikacji, a implementacja w formie QGIS Processing Algorithm (w przeciwieństwie do surowego skryptu wywoływanego z QGIS Python Console) daje użytkownikowi możliwość przekazywania parametrów wejściowych za pomocą okna dialogowego stworzonego narzędzia. 
Przykładowe wyniki:
Dla lepszego porównywania wartości wskaźników opracowaliśmy metodykę oceny wartości wskaźników w skali punktowej. Punkty przydzielane są na podstawie uzsykanych wartości względnej oceny,  obliczanej poprzez odniesienie lokalnie obserwowanej wartości wskaźnika w danym sąsiedztwie do  wartości średniej dla całego miasta:

Ocena punktowa wskaźników:

IND2 (liczba metrów funkcji usługowej budynków na jednego mieszkańca)

IND5 (powierzchnia terenów otwartych do powierzchni terenów zurbanizowanych [%])

IND6 (gęstość zaludnienia terenów zurbanizowanych)

 Otrzymane wyniki mogą być wykorzystane do oceny jakości życia mieszkańców zarówno w mieście jak i na terenach wiejskich, do analiz przestrzennych związanych z procesem rewitalizacji, planu miejscowego, czy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, strategii miejskiej a nawet związanych z rynkiem usług i nieruchomości. 

Wyniki zostały zaprezentowane na międzynarodowej konferencji: 5th International Conference on "Changing Cities " - Spatial, Design, Landscape, Heritage and Socio-Economic dimensions;20-25 June 2022, Corfu Island, Greece
 

Badania zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie CITIES (CiteScore 10.4, IF 6,7) 

Jaroszewicz Joanna, Denis Małgorzata, Fijałkowska Anna, Graszka Oskar, Pluto-Kossakowska Joanna, Krzysztofowicz Sylwia: Spatially explicit mixed-use indicators to measure life quality across the city - A conceptual framework and case study: Piaseczno - A medium sized city in the peri-urban zone of Warsaw, Poland, Cities, vol. 137, 2023, s. 1-19, DOI:10.1016/j.cities.2023.104296